Sevk irsaliyesi, bir malın satışının ardından alıcıya gönderildiği esnada meydana gelen tüm hareketleri içeren bir belgedir. Günümüz koşullarında artık teknolojinin hayatımıza büyük bir hızla girmesiyle sevk irsaliyesi de e-irsaliye formatına dönüşmektedir. Düzenlenmesi zorunlu tutulan bu e-irsaliye, aynı bilgiler ile hazırlanmakta fakat tek farkı elektronik ortamda düzenlenmektedir. Bu kapsamda mükellefler için birçok soru işareti de beraberinde gelmektedir. Muhtelif müşteriler e-irsaliyesi de bu doğrultuda en çok merak edilen konular arasında yer almaktadır. Yazımızda sizler için “muhtelif müşteriler e-irsaliyesi nasıl düzenlenir?” sorusuna yanıt bulacağız.
Muhtelif Müşteriler Nedir?
Muhtelif müşteriler fatura kesimi için 173 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu (VUK) Genel Tebliği kapsamında alıcısının kim olacağı, bu alıcıların ürünleri hangi miktarlarda alacağı belli olmayan ve alıcıların iş yerlerine teslim edilme koşulu ile aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir;
- Muhtelif müşteriler e-irsaliyesi üzerinde müşterinin adı ve adresinin yer aldığı alana “Muhtelif Müşteriler” ibaresi, nakil aracının plaka numarası, sürücü veya araçta yer alan yetkilinin adının yazılması.
- Nakil aracına yüklenecek olan tüm mallar için tek bir sevk irsaliyesi hazırlanması.
- Satının kendine ait nakil aracı ile malları göndermesi.
Matbu Yöntemde Muhtelif Müşteriler Sevk İrsaliyesi Nasıl Yapılıyordu?
Kâğıt fatura uygulaması, kullanıcılara hem zaman hem de kâğıt israfına yol açıyordu. Her bir fatura için kâğıt harcanmasının yanı sıra bu faturaların düzenlenmesi için belirli bir zaman ayırmak da firmalar için önemli bir zaman kaybıdır. Ayrıca matbu yöntemde hata payı çok daha yüksek olmak ile muhafaza edilmesi de bir hayli zordur. Günümüzde artık tüm bu kâğıt faturalar yerini elektronik belgelere bırakmaktadır. Muhtelif müşteriler e-irsaliyesi de bu elektronik belgelerden biridir. Matbu yöntemde muhtelif müşteriler için irsaliye düzenlenirken, teslim edilen mallar için malların teslim anında sevk irsaliyesi düzenlenmekte ve bu faturanın üzerine muhtelif müşteriler için düzenlenen sevk irsaliyesi numarası eklenmekteydi. Matbu yöntemde düzenlenen söz konusu bu sevk irsaliyesinde, elektronik irsaliyede olduğu gibi 7 gün beklenmeksizin düzenlenmesi gereklidir.
Muhtelif Müşteriler E-İrsaliyesi Nasıl Düzenlenir?
İşletmeler tarafından muhtelif müşteriler e-irsaliyesi düzenlenirken birtakım hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir. E-İrsaliye geçme zorunluluğu olmayan alıcılar için düzenlenen muhtelif müşteriler irsaliyesi elektronik ortamda düzenlenmektedir. Bu belge, bazı istisnai durumlar ve mücbir sebepler haricinde ilk olarak GİB sistemine iletilmektedir. GİB, kendisine gönderilen e-irsaliyeyi aldığına yönelik kabul mesajını ilettikten sonra satışı yapılan mallar yola çıkabilmektedir.
Düzenlenen bu muhtelif müşteriler e-irsaliyesinin mutlaka bir çıktısının veya herhangi bir kontrol esnasında kolay bir şekilde görüntülenebilen bir elektronik nüshasının olması gerekmektedir. Bu belgelerin nakil aracında olmaması durumunda satıcı firmalara yasal yaptırımlar söz konusu olabilmektedir.
Muhtelif Müşteriler E-İrsaliyesinde Olması Gereken Bilgiler
Birtakım bilgiler muhtelif müşteriler e-irsaliyesi düzenlenirken belge üzerine yer almalıdır. Bu belge üzerinde alıcı bilgileri kısmındaki Adı/Soyadı ve muhtelif müşteriler vergi no veya T.C. Kimlik numarası mutlaka yer almalıdır. İlgili alanların doldurulmaması halinde e-irsaliyenin düzenlenmesi ve sisteme kaydedilmesi mümkün değildir. GİB tarafından bu belgede mutlaka yer alması gereken bilgiler ayrıntılı bir şekilde teknik kılavuzda belirtilmiştir. Alıcının bilgilerinin bilinmemesi durumunda kesilen muhtelif müşteriler e-irsaliyesinde VKN alanına “5555555555” yazılması gerekmektedir. Ayrıca muhtelif müşteriler e-irsaliyesi üzerindeki ülke bilgisi alanının doldurulması da zorunlu tutulmaktadır.
Muhtelif müşteriler için düzenlenen e-irsaliye, tıpkı e-faturada olduğu gibi GİB’e gönderilmesi zorunludur. Muhtelif müşterilere e-irsaliyeler, GİB tarafından belirtilen teknik yapıda bir zarf içerisine koyularak iletilmektedir. Bu zarflar GİB’e gönderilecek olup Alıcı VKN kısmına “3900892152” ve alıcı etiketi kısmına ise “urn:mail:irsaliyepk@gib.gov.tr” olacak şekilde zarf oluşturulmalıdır. Özel entegratör kullanan kişiler için tüm bu zarf gönderim işlemleri, entegratör firmaların sorumluluğundadır. BA BS muhtelif müşteriler vergi no kısmına hangi bilgilerin yazılacağı da oldukça merak edilmektedir. Ba formunda bu alana “3333333333”, Bs formunda ise “4444444444” bilgilerinin yazılması gerekmektedir.
Sevk Edilen Malların Teslimi Sırasında Düzenlenecek Belgeler
Muhtelif müşteriler için e-irsaliye örneği düzenlendikten sonra malın teslim edilmesi anında aynı zamanda e-fatura, e-arşiv fatura ya da yeniden bir e-irsaliye düzenlenmesi gerekmektedir. Düzenlenmesi gereken bu belgelerdeki bilgiler, muhtelif müşteriler irsaliye örneği üzerindeki gibi olmalıdır. Fakat bazı durumlarda malların teslimi esnasında e-fatura, e-arşiv faturası veya e-irsaliye gibi elektronik belgeler düzenlenememektedir. Bu gibi bir durumda, üzerinde “E-İrsaliyeye Dönüşecektir” ibaresinin yer aldığı malları taşıyan şoförün adı ve soyadı, nakil aracının plaka numarası gibi bilgilerin yer aldığı bir matbu sevk irsaliyesi düzenlenmektedir. Bu belgenin düzenlenmesinin ardından malların teslim edilmesi gerekmektedir. Matbu sevk irsaliyesinin aynı gün içerisinde “MATBUDAN” türünde e-irsaliye olarak düzenlenmesi şarttır. Dönüştürülen bu e-irsaliyede tarih, belge sıra ve seri numarası, taşıyıcı bilgileri ve araç plaka bilgilerinin mutlaka yer alması gerekmektedir. Matbu sevk irsaliyesinin hazırlanmasını takip eden en geç 7 gün içerisinde ise teslim edilen mallara ilişkin e-fatura ve e-arşiv faturanın düzenlenmesi gerekmektedir.
DİA Yazılım, muhtelif müşteriler e-irsaliyesi ve diğer tüm elektronik belgeler için kullanıcılarına eşsiz bir kullanım imkânı sunmaktadır. Kaliteli ve güvenilir bir alt yapıya sahip olan DİA Yazılım, elektronik belgelerin kolay bir şekilde hazırlanmasını sağlarken sorunsuz bir şekilde muhafaza edilmesine de olanak tanımaktadır. Tüm bunların yanı sıra 7/24 canlı destek hizmeti de kullanıcılara sunulmaktadır.
Önceki yazımıza https://www.eirsaliyezorunlulugu.com/e-irsaliye-hangi-durumlarda-kesilir/ linkinden ulaşabilirsiniz.
